Lobke Roenhorst: Sporen en herinneringen
Juni 2025
Lobke Roenhorst werk veel met herinneringen en vergankelijkheid. Dat zie je terug in haar atelier: ze gebruikt veel natuurlijke materialen.
Voor Lobke Roenhorst was de keuze na de middelbare school geen probleem. ‘Er was voor mij maar één optie: de kunstacademie. Ik was altijd bezig met maken. Anouk Mulders was kunstdocent op school, zij was inspirerend en ook later op de academie had ik les van haar. Daardoor heb ik haar acht jaar als docent gehad en ze is mij erg dierbaar.’
Een half jaar na haar afstuderen bij HKU Fine Art werd Lobke Roenhorst benaderd voor een opdracht in een van de monumentale panden van het K.F. Hein Fonds: Achter de Dom 14. Ze sprak met de huurders, verdiepte zich in de geschiedenis van het pand en bekeek elke hoek op zoek naar een richting voor haar kunstwerk. Die vond ze in de kelder. ‘Het pand is vele malen verbouwd. Alleen in de kelder staat de tijd stil, die lijkt nog het meest op het oorspronkelijke pand.’
Herinneringen
Ze verzamelde sporen uit de kelder. Oude kranten die om leidingen van de verwarming waren gewikkeld, fragmenten van stenen en bouwmaterialen, maar ook vleugels van vlinders vond ze er. Van wat ze verzamelde wilde ze een afdruk maken in het uiteindelijke werk, als een herinnering aan de verschillende fasen van het gebouw en de verstreken tijd. En zeker wilde ze ook iets met de boogvorm doen die overal in het pand terugkomt.
Nu moest ze alleen nog een locatie vinden. Ze koos voor de gang omdat iedereen daar dagelijks langs komt. Aan weerszijden van de gang maakte ze cementen tegels met de afgegoten herinneringen. Aan de ene kant een afdruk, aan de andere kant het negatief daarvan. Het lijkt net een archeologische opgraving. Zo maakte ze zes panelen, in vorm en aantal een echo van de deur in de gang. Als een drieluik waar bezoekers doorheen lopen. Het werk blijft twee jaar hangen, daarna kan ze kijken of ze het ergens anders kan plaatsen, want het blijft haar eigendom.
Dragen was haar eerste werk in opdracht. ‘Heel waardevol en leerzaam en met goede begeleiding van Véronique Hoedemakers en Marisa Rappard, waar ik altijd even mee kon sparren. Ik heb in praktische zin heel veel geleerd van hoe een opdracht werkt, van begroting maken tot samenwerken.’ Ze werkte ongeveer een jaar aan Dragen. Niet fulltime uiteraard, maar veel tijd ging zitten in het testen van het materiaal: de juiste verhouding van het cement voor de panelen, zodat het niet te zwaar werd maar wel stevig was. ‘Met het budget dat ik voor de opdracht kreeg kon ik dat professioneel aanpakken en mensen inhuren om met me mee te denken. Dat was heel prettig.’
Veelzijdige natuur
Momenteel is ze vooral bezig met materiaalonderzoek. Ze test natuurlijke pigmenten, uit planten, maar ook uit steen. Ook de kleur van eten en het fermenteren van voedsel levert inspiratie op. De natuur heeft haar sowieso veel te bieden: ‘Vooral de overvloed: elk seizoen heeft iets nieuws. De kleur van bladeren, schors, bloemen en bessen. allemaal aan dezelfde boom. Voor het verven van stoffen levert dat allemaal andere kleuren op.’ Dat vind ze fascinerend en mooi om te onderzoeken.
Daarnaast kunnen eigenlijk alle mensen die zelf iets maken een bron van inspiratie zijn: familie die zelf stoffen verft, een kok die miso maakt van kastanjes, de kleur daarvan. En ze gaat nooit op pad zonder camera. Met haar analoge toestel probeert ze bijzondere momenten te vangen; zoals de lichtval tussen de bomen, schaduw, de zon op iemands huid.
De vergankelijkheid van natuurlijke materialen speelt altijd een rol in haar werk. Dat valt goed samen met haar thema herinneringen. Herinneringen zijn fragiel en vervagen geleidelijk. Die tijdelijkheid keert bijvoorbeeld terug in de blauwdrukken die ze maakt, een techniek waarmee je (foto)afdrukken maakt met behulp van zonlicht. De blauwe print die dit oplevert vervaagt in de loop der tijd, net als de herinneringen. Een mooi voorbeeld is een werk waarin ze haar zus omhelst terwijl ze een cyanotype pak draagt, zodat de afdruk van de omhelzing in blauw wordt vastgelegd.
Roenhorst houdt van de traagheid van het analoog printen of grafisch afdrukken. ’Ik merk dat oude printtechnieken me het meest liggen. Daar ga ik altijd naar terug, met blauwdrukken of analoge fotografie. Dat proces vind ik interessant omdat het tijd en geduld nodig heeft in alle stappen die er zijn om een werk te maken.’
In de beeldtaal heeft al haar werk iets zachts en poëtisch in zich. Van harde scherpe lijnen houdt ze niet, ze heeft liever een wat vager beeld dat ruimte biedt om te dwalen. Het is ongrijpbaar en vluchtig, als iets dat lang geleden is gebeurd.
Naast haar kunstenaarschap heeft ze een baan bij het Gelders Archief in Arnhem, waar ze werkzaam is als publieksmedewerker. Het sluit mooi aan bij haar kunstenaarspraktijk en ze wilde ook graag even veel werken na de studie. Nu begint het te veranderen en kijkt ze er naar uit om meer tijd te hebben om te verdiepen in de kunst die ze maakt’.
Daarnaast heeft ze zin om in het atelierpand in Arnhem waar ze zit kleine events gaan organiseren rond kunst, want voor haar is het ook een sociaal proces. ‘Kunst betekent voor mij verbinding en bewustwording. Dat kan zijn met jezelf, met de natuur, met het verleden. Maar ook met anderen. Door samen te maken en uit te wisselen leer je elkaar op een andere manier kennen.’
Bekijk meer van Lobke op haar website
Dit interview is geschreven door Marjolein Sponselee in 2024.