Dit jaar ontwerpen zes kunstenaars/ontwerpers een vlag voor de gevel het K.F. Hein Fonds. Het derde ontwerp wordt gemaakt door Elnaz Ghaemi. Zij werd voorgedragen door Jeroen Hermkens. Vanaf 1 mei is de vlag twee maanden lang te bewonderen aan het pand aan de Maliesingel.

Jeroen Hermkens zat jarenlang in de kunstcommissie van het K.F. Hein Fonds. Zo was hij onder andere betrokken bij de aanleg van de kunstverzamelingen van het pand en voor de tuin. Hermkens is beeldend kunstenaar en woont en werkt al
jaren in Utrecht. Hij is lithograaf en schilder. Het meest bekend is hij van zijn Utrechtse stadsgezichten, maar Hermkens schildert stadsgezichten van over de hele wereld. Ooit werd hij gevraagd om voor Baggermaatschappij Van Oord de wereld rond te trekken en hun werkzaamheden te schilderen. Hij voer anderhalf jaar mee op hun schepen en schilderde vele maritieme onderwerpen, zoals het bouwen van dijken en havens. De grote collectie die daaruit voortkwam werd in 2010 tentoongesteld in de Kunsthal in Rotterdam.

‘Tegenwoordig schilder ik alles: naakten, stadsgezichten, baggerschepen. Voor mij maakt het onderwerp niet uit. Kleur, vorm, compositie; het schilderen zelf is het belangrijkst. Bij mij ontstaat een schilderij tijdens het maken. Schilderijen en litho’s worden altijd anders dan bedacht en zijn daardoor ook spannender of beter. Ik ben een heel impulsieve schilder.”

Opnieuw beginnen

Elnaz komt uit Iran, maar kon daar niet meer werken en moest weg. Ze kwam
terecht in Nederland. Door bekenden werd Jeroen gevraagd of hij Elnaz kon helpen. “Ik was verbaasd over alle problemen die ontstaan als je uit een ander land hier terecht komt. Dat je een eigen achtergrond hebt, dat je niet snapt hoe wij
reageren, dat je niet weet hoe de sociale contacten hier zijn en dat je die ook niet hebt. Er werd door instanties gezegd dat ze ervoor moest zorgen dat ze hier dezelfde diploma’s had als in Iran en dat ze dan aan het werk zou kunnen.” Dat Elnaz hier weer helemaal opnieuw moest beginnen vond Jeroen onzinnig, ze had
immers al een studie afgerond. Hij stimuleerde haar gewoon aan het werk te gaan en bood ruimte in zijn atelier. “Het is best moeilijk, want het is iemand die iets kan, die een studie gedaan heeft en die echt prachtige dingen gemaakt heeft. En dan moet ze hier weer helemaal onderaan beginnen. Ik voel me verantwoordelijk om haar te helpen. Het past ook helemaal in het concept van het K.F. Hein Fonds om jonge mensen te steunen die in een moeilijke positie zitten.”

Elnaz Ghaemi woont sinds 2017 in Utrecht. Zij studeerde Illustratie in Teheran en behaalde daar haar mastergraad. Ghaemi maakt illustraties en sculpturen en won hiervoor al diverse prijzen. In 2018 deed Ghaemi een research project over kunst en feminisme aan de Universiteit van Utrecht. Voor de Universiteit van Amsterdam ontwierp zij in 2018 de Hypatia Prijs, die tweejaarlijks wordt uitgereikt aan de beste vrouwelijke filosofie schrijver.

De illustraties van Ghaemi zijn kleurrijk en stemmen vrolijk en hoopvol. Haar sculpturen ogen verfijnd en tonen gevoelige en emotionele mensbeelden. Ghaemi werkt zowel analoog als digitaal. “Het liefst werk ik analoog, om later de beelden om te zetten naar digitale bestanden. Mijn sculpturen dienen soms als karakters voor kinderboeken. Ik combineer ze met mijn illustraties. Die combinatie is succesvol gebleken.”

“Jeroen is erg bekend hier, dus het was niet moeilijk om hem te vinden. Hij heeft me heel erg geholpen. In het begin was ik erg geïsoleerd. Ik dacht, ook al doe ik mijn best, ik kan toch niets bereiken. Maar Jeroen heeft mij overtuigd. Ik voel me nu niet meer geïsoleerd en probeer te focussen op het maken van kunst. Ik heb een Utrechtse illustratrice leren kennen: Annette Fienieg. We hebben plannen om samen te gaan werken; ook met haar man Koos Meinderts. Ik wil graag een boek maken. In Teheran heb ik boeken gepubliceerd en had een eigen publicatie, maar toen moest ik hierheen. Dus heb ik een tijd niet meer gewerkt. Het is heel moeilijk om opnieuw te beginnen. Ik heb een netwerk nodig, en het is belangrijk de maatschappij te begrijpen en de taal te spreken.“

Vrijheid van gedachten

Het ontwerp voor de vlag is een strak en grafisch ontwerp geworden met een sterk symbolische boodschap. Jeroen: “Het is een beeld van een meisje of vrouw waarvan de mond gesnoerd is, maar bij wie nog de mooiste gedachten uit haar hoofd komen.” Elnaz: “Je hebt geen macht over gedachten. Je kunt de mond beheersen, maar niet iemands gedachten.”
Het ontwerp lijkt op het eerste gezicht een zelfportret, maar het beeld vertelt meer dan dat. Ghaemi toont de toeschouwer zowel de kracht en veerkracht van de menselijke geest, maar ook de kracht van kunst en creativiteit. Onze geest en de kunst bewandelen samen gebieden die uitstijgen boven de fysieke en aardse lasten waar we mee te maken hebben in het leven. Zij bewandelen het rijk van de ideeën, de dromen en gevoelens, van alle mensen, ongeacht grenzen of omstandigheden zoals de crisis waarin we ons momenteel bevinden.

In 2020 viert de kunstcommissie van het K.F. Hein Fonds het 20-jarig bestaan met zes bijzondere kunstopdrachten. Zes kunstenaars en vormgevers uit de provincie Utrecht worden uitgenodigd een vlag te ontwerpen voor aan de vlaggenmast aan de voorgevel van het pand van het K.F. Hein Fonds, aan de Maliesingel 28 te Utrecht. Vanaf januari zal steeds een vlag gedurende twee maanden te zien zijn. Bijzonder: de kunstcommissie selecteert de makers niet zelf, maar vraagt kunstenaars en vormgevers waar het fonds in het verleden mee gewerkt heeft om iemand voor te dragen om de vlag te ontwerpen.

Marjolein Witte van Lucy in de Lucht interviewde voor uitLeven! Elnaz Ghaemi en Jeroen Hermkens over de vlag die Elnaz ontwierp voor het K.F. Hein Fonds.