De komende tijd blikken we terug op de vele kunstenaars die we door de jaren heen hebben ondersteund. We gaan met ze in gesprek over waar ze nu zijn en wat de steun van het K.F. Hein Fonds hen heeft gebracht. Lees hier het verhaal van Carla Kogelman.

‘Misschien zijn het wel de dingen die ik zelf in mijn kindertijd heb gemist’, zegt Carla Kogelman over de foto’s die zij maakt. Onbezorgd spelende kinderen, die door de tuin rennen of op de bank hangen met broers en zussen. Familiegeluk. Het is een van haar favoriete onderwerpen. 

Een aantal kinderen volgt Kogelman zelfs jarenlang en ziet ze veranderen van kind naar zelfbewuste tiener. Gender en identiteit zijn thema’s die haar daarbij interesseren. Maar jongeren zijn niet haar enige onderwerp, ze maakt ook portretten en reportages, fotografeert bij de opnamen van een tv-serie of bij een theaterstuk. Achter de schermen dan bij voorkeur. Daar waar die niet geregisseerde tussenmomenten te vinden zijn die je ook in haar kinderportretten ziet. Het spontane, de interactie tussen mensen. ‘Het gaat altijd wel over mensen en hoe ze zich verhouden tot de omgeving. Over identiteit en mens zijn.’

Kogelman (1961) werkte 25 jaar lang als producent in de theaterwereld, maar gooide in 2008 het roer om. Ze fotografeerde altijd al veel en begon een opleiding aan de fotoacademie. Aanvankelijk dacht ze met een korte cursus genoeg kennis binnen te kunnen halen, maar het werden toch drie jaren tot volleerd fotograaf in de richting documentair, journalistiek en portret. Haar docent Joost van den Broek zette haar op het spoor van kinderen als onderwerp.

Tien jaar later wilde ze de balans opmaken en vroeg in 2022 een reisbeurs aan bij het K.F. Hein Fonds. Via een huizenruil kwam ze terecht op Zanzibar, waar ze elke dag een foto maakte met haar mobiele telefoon. Zo ontstond een dagboek van 50 dagen op Zanzibar. Maar dat was niet het enige. Ze vond op Zanzibar ook een onderwerp voor een grotere serie. Inmiddels is ze er drie keer geweest en voorjaar 2025 gaat ze weer.

Zoals in alle projecten houdt ze ervan veel tijd te investeren in haar onderwerp. ‘Veel tijd levert meer op, ook in kwaliteit.’ Ze leert meer mensen kennen en er ontstaat een vertrouwensband.’ Dat vertrouwen betaalt zich uit in de foto’s: je ziet dat ze dichtbij is en ook als kijker sta je daarmee dicht op de situatie. Het is alsof je er zelf bij bent.

Veel kinderen heeft ze langdurig gevolgd. Soms gaat ze mee op vakantie of komen de kinderen ook bij haar thuis. Een drieling uit Utrecht volgt ze al tien jaar, ze is intussen bijna onderdeel van de familie. Hetzelfde geldt voor een gezin in Oostenrijk waar ze al jaren komt. Met de serie Ich Bin Waldviertel die ze daar maakte won ze in 2014 de World Press Photo Award in de serie portret en vier jaar later opnieuw voor langlopende projecten.

 

Zon Zee Zanzibar

In Zanzibar ging het uiteindelijk niet alleen over haar eigen proces, de reis werd de basis voor het project Zon Zee Zanzibar. Zanzibar is een populair vakantieoord met parelwitte stranden en een azuurblauwe zee. Zanzibar is echter ook een eiland met een tekort aan zoet water en de contrasten tussen de toeristen die er verblijven en de lokale bevolking zijn groot. In haar fotoserie onderzoekt Kogelman de verhouding tussen het massatoerisme en de bevolking en de dilemma’s die dat oplevert. Toeristen leveren werk en geld op, maar ze verbruiken een groot deel van het schaarse drinkwater.

Daarnaast volgde ze het gezin in wiens huis ze logeerde. Ze maakte portretten op de lokale school en zo waaierde die ene reis uit tot een hele reeks onderwerpen en contacten die weer nieuwe series tot gevolg hadden. Het kenmerkt haar werkwijze, die daarin overlapt met hoe het in de theaterwereld ging. Destijds kwam ze ook overal, reisde met gezelschappen mee en leerde veel locaties en mensen kennen. Af en toe leveren contacten uit die oude wereld nog opdrachten op en sowieso komt ze altijd wel iemand tegen die een interessante plek weet of iemand kent met een mooi verhaal. Het rijgt zich vanzelf aaneen tot nieuwe series.

Er zit altijd een verhaal vast aan de foto’s die Kogelman maakt. Een verhaal dat persoonlijk is maar ook universeel en dicht bij huis. Gewone mensen met dagelijkse dingen, die wel laten zien dat die dagelijkse dingen niet overal hetzelfde zijn. Cultuur en identiteit spelen een rol in het werk. De relatie tussen mens en omgeving. Kogelman observeert met open blik en zonder oordeel. Ze houdt van lange termijn projecten en investeert veel tijd in de series die ze maakt. Zo was ze maandenlang dagelijks op de set van de tv serie A’dam en Eva om de draaidagen te documenteren. Ook hier zijn het veel tussenmomenten die in beeld komen, tegen de achtergrond van Amsterdam.

Aan ideeën ontbreekt het Kogelman niet. En soms komt een onderwerp als vanzelf naar haar toe. Vanuit haar woonkamer zag ze een meisje ballet oefenen op de brug voor haar huis. Met een vrouw erbij die fotografeerde. Nieuwsgierig ging Kogelman naar buiten. ‘Het was coronatijd. De fotograaf bleek de moeder van het meisje, die haar danspassen moest vastleggen voor een online les van de nationale balletacademie. Toen heb ik haar een tijdje gefotografeerd als ze in de kelder van hun huis haar oefeningen deed. Met die serie heb ik de Zilveren Camera gewonnen in de categorie kunst, cultuur en entertainment.’ Ook met portretten won ze een Zilveren Camera, met de serie over de zusjes Josline en Lois een 1e prijs in 2022 en met een serie portretten uit Zanzibar de derde prijs in 2023. Ze heeft een scherp oog voor waar een verhaal in zit. Het was duidelijk een goede keus, die overstap naar fotografie.

Meer over Carla Kogelman:
Website
Instagram

Dit interview is geschreven door Marjolein Sponselee in 2024.