Meer natuur in de wijk? Sociale verbinding? Elkaars mogelijkheden en talenten inzetten? We weten allemaal dat het belangrijk is, maar wijzen al snel naar anderen om er iets aan te doen. Niet Kerstin Steinhart. Ze trekt de stoute schoenen aan, zet er de schouders onder en activeert de mensen om haar heen. Resultaat: een parel van een park, interactie in de buurt, en steeds meer gierzwaluwen.

Naast Kerstins nieuwgebouwde woning in Lauwerecht lag een klein terrein met de bestemming ‘parkje’. Een papieren belofte, die zomaar veranderde in een plan voor tien parkeerplaatsen. Daar stak Kerstin, adviseur in motorreizen van beroep, een stokje voor. Ze verdiepte zich in het Utrechtse wereldje van wijkraden en buurtplatformen. En na twee en een half jaar lobbyen en doorzetten kreeg ze het voor elkaar dat de oorspronkelijke bestemming toch realiteit werd. ‘Het is nu een groen pareltje van de buurt geworden; een mix van park en moestuin, langs de Vecht, prachtig.’

Aan de wijk timmeren

Vanuit het buurtplatform Staatsliedenbuurt & Lauwerecht, dat Kerstin zelf mee oprichtte, kwam de vraag: kunnen we nog meer doen in de wijk? Bij een buurtoverleg was iemand aanwezig van de Van der Hoevenkliniek. ‘Deze tbs-kliniek ligt maar een paar honderd meter van mijn huis’, vertelt Kerstin. ‘Ze wilden een betere relatie met de buurt. Joh, zei ik, jullie hebben een timmerfabriek, een bakkerij, een groenafdeling; mogen wij niet een van die afdelingen gebruiken? Het werd de timmerafdeling. Via workshops op die plek, konden we buurtbewoners kennis laten maken met de instelling.’

Dus was het aan Kerstin om een passend project te verzinnen. ‘Ik dacht eerst aan huisjes voor egels, want die had ik zelf al eens gemaakt. Maar voor deze buurt was dat niet echt geschikt.’ Als tweede dacht ze aan nestkasten voor vogels. Maar welke? ‘Ik legde mijn oor te luisteren bij de Gemeente en bij de Vogelbescherming. Want je moet niet zomaar wat gaan doen, hè? Hieruit rolde het advies om te kiezen voor gierzwaluwen. In deze buurt zijn veel oude gebouwen verdwenen, en daarmee ook de gierzwaluwnesten. Terwijl deze vogels honkvast zijn, en heel nuttig – bijvoorbeeld door de duizenden insecten die ze dagelijks wegvangen.’

Kastjes naar de muur

‘Vorig jaar hebben we vijftien nestkasten gemaakt, en verspreid over de buurt. Helemaal niet zo gunstig, weet ik inmiddels. Je hebt namelijk een lokinstallatie nodig om gierzwaluwen naar de nestkasten te krijgen. Een soort pieper, die de vogeltjes verleidt om een nieuwe woning te bezichtigen. Dan kun je dus beter meerdere nestkasten bij elkaar hebben. Zorginstelling Amerpoort, een nieuw gebouw hier ook in de buurt, leek mij een goede locatie. De manager bleek een gepassioneerd vogelaar te zijn. Hij werkte met alle liefde mee. Op hun gevel konden we een hele ‘zwerm’ nestkasten kwijt, inclusief lokinstallatie. En verderop, op het gebouw van woningcorporatie Mitros, kwamen ook tien nestkastjes.’

Het K.F. Hein Fonds steunde het buurtinitiatief van Kerstin, en dit jaar stonden er maar liefst tachtig nestkastjes op de bestellijst. De tbs-patiënten zouden maar een deel van het werk doen in de timmerafdeling, en bewoners uit de buurt de rest. Maar toen kwam corona, en werd de afdeling volledig van de buitenwereld afgesloten. ‘Dit resulteerde erin dat de patiënten alle tachtig kastjes helemaal zelf moesten maken. En wat denk je? Ze zijn er allemaal gekomen, en ze zien er pérfect uit.’

Slim silhouet

In juni werden de nestkasten op Amerpoort onthuld door wijkwethouder Linda Voortman. ‘Die wilde ik er absoluut bij hebben. De nestkasten zijn opgehangen door mensen van Amerpoort, in de vorm van een zwaluw. Dat is niet alleen maar mooi, maar maakt ook meteen zichtbaar waarvoor de kasten bedoeld zijn. Dit helpt om de buurt te betrekken en te laten zien waar we dit allemaal voor doen. Net als de buurtspeurtocht die voorafging aan de onthulling; alles om jong en oud te bereiken. Daarmee viel ook iets te winnen: twintig zogenaamde insectenhotels, ook weer gemaakt in de houtwerkplaats. Dit biedt behuizing voor lieveheersbeestjes, wilde bijen en gaasvliegjes. Nuttige diertjes, die uiteindelijk zelf weer het voedsel zijn voor, bijvoorbeeld, de gierzwaluw.’

Het project ziet er prachtig uit en lijkt misschien af, maar Kerstin is nog lang niet klaar. Haar oog valt op steeds meer geschikte plekken voor gierzwaluwnestkasten. ‘En ook voor vleermuizen zijn hard nieuwe onderkomens nodig. Daarnaast is er een tiny forest-project in de maak. Daarover later meer.’

Zelf ook een buurtinitiatief nemen om de sociale cohesie in uw buurt te vergroten of uw buurt te vergroenen? Bij het K.F. Hein Fonds kunt u als particulier voor een (groen) buurtinitiatief maximaal € 500 aanvragen. Hebt u een grootschaliger groen idee? Kijk dan eens op de website van KIEM.