Het K.F. Hein Fonds selecteerde Aafke Bouman voor het kunstparticipatieproject in samenwerking met 't Groene Sticht. In deze blog schrijft Aafke over haar eerste ontmoeting met de locatie en bewoners.

Allereest zal ik mezelf voorstellen zodat duidelijk is wie ik ben, wat ik maak en waar mijn werk inhoudelijk over gaat. Mijn naam is Aafke Bouman (23 jaar) en ik ben afgelopen zomer afgestudeerd aan de HKU binnen de richting illustratie. Tot mijn blijdschap ben ik geselecteerd door het K.F. Hein Fonds om het K.F. Hein Kunstparticipatieproject* dit jaar te mogen uitvoeren bij 't Groene Sticht.
Binnen mijn afstudeerwerk ‘Strangers in Strange Lands’ onderzocht ik het verlangen om te verdwijnen in een tijd waarin we meer dan ooit worden bekeken. In mijn werk is het nomadische element iets dat constant terugkomt. Thema’s als het buiten de maatschappij staan, de ‘outcast’, conformeren en ‘andere’ manieren van leven blijven terugkeren binnen de inhoud van mijn werk. Door middel van mijn illustraties probeer ik thema’s als deze te verbeelden en toegankelijker te maken. Mijn fascinatie voor andere manieren van leven sluit erg mooi aan bij een plek als ‘t Groene Sticht.

’t Groene Sticht

‘t Groene Sticht is een woonerf waar plek is voor mensen met verschillende achtergronden, een plek waar ex-daklozen, kansarmen, maar ook kansrijken gezamenlijk zoeken naar prettige leefomstandigheden. Wanneer ik ‘t Groene Sticht oploop, merk ik al snel dat dit inderdaad niet zomaar een woonerf is. Hier gebeurt vanalles en toch woont iedereen in harmonie samen. Er zijn veel verschillende plekken binnen het erf, zo zijn er de silo/houtbewerkingswerkplaats en het restaurant van Reinaerde, de kringloopwinkel Emmaus met woongroep, de opvang van De Tussenvoorziening en huur- en koopwoningen. Om een goed zicht te krijgen op de plek teken ik een plattegrond. Ik ben benieuwd naar de verbindingen tussen deze plekken. Wat maakt dat ze samen een geheel worden? In de tekening die ik maak, noem ik de tussenruimte ‘het cement’, eigenlijk de restruimte van de plattegrond en tevens de ontmoetingsplek. Hier ontstaan naar mijn idee de verbindingen tussen de bewoners van ‘t Groene Sticht.

Community

‘t Groene Sticht is een thuis voor veel verschillende mensen. Wanneer ik een kijkje neem achter de schermen bij Emmaus voelt het aan als een warm bad. Werk en wonen gaan hier hand in hand. De mensen die hier wonen en werken creëren samen een plek die ze thuis kunnen noemen. Samen zorgen ze voor een communitygevoel, een plek waar mensen een steuntje in de rug krijgen van anderen. Wanneer ik buiten sta, lees ik deze tekst die op het winkelpand geschreven staat: ‘Van onder de mensen zijn knap je op.’ Veel mensen krijgen hier een nieuwe kans. Even later spreek ik met Jean Paul (een kernbewoner), hij zegt: ‘Je kan hier jezelf zijn. Iedereen heeft een andere achtergrond en oordeelt daardoor niet over elkaar.’ Dit vind ik interessante uitspraken.

Transitie

Naarmate ik vaker langs ben geweest bij ‘t Groene Sticht word ik nieuwsgierig naar welke verhalen er achter de voordeuren van dit woonerf schuilen. Wanneer ik rondloop op het erf is er niet zoveel te zien, de kern en de inhoud bevindt zich achter de voordeuren. Hier moet ik het gaan zoeken, concludeer ik. De verzameling van mensen bij elkaar en hoe ze onderling met elkaar verbonden zijn, vind ik interessant. ‘t Groene Sticht komt over als een rustpunt, een veilige haven voor veel verschillende mensen. Wat heeft dit rustpunt voor betekenis voor de verschillende bewoners? Ook het woord ‘transitie’ komt vaak terug in mijn aantekeningen. ‘t Groene Sticht is een plek waar mensen binnenkomen, en waar veranderingen plaatsvinden en er niet stil wordt gestaan. Er wordt samen gewerkt aan een betere toekomst en een positiever perspectief.

Collage

Ik ga op zoek naar verschillen, overeenkomsten en verhalen die verscholen liggen op deze plek.
Tijdens een van mijn eerste bezoeken maakte ik een foto van een collagemuur die binnen ‘t Groene Sticht te zien was. De vorm van een collage past beeldend erg goed bij een plek als t’ Groene Sticht. Later zocht ik de definitie van collage op: ‘Een beeld dat ontstaat door het bij elkaar voegen van delen uit andere beelden’ of ‘een samenvoeging van ongelijksoortige zaken tot een geheel’. Deze vorm sluit thematisch mooi aan. ‘t Groene Sticht is in mijn ogen een samenvoeging van verschillende elementen die samen een geheel vormen. Binnen mijn werk gebruik ik vaak collagetechnieken, de lijm tussen alle fragmenten is mijn uitgesproken vormentaal en het gebruik van mijn illustraties.

Vervolg

Na het presenteren van mijn projectplan wil ik mij meer gaan richten op de gesprekken met de bewoners die betrokken willen zijn bij het project. Ik heb een lijst opgesteld met vragen die onder andere zullen gaan over het vinden van een rustpunt (veilige haven), de transitie en de ervaringen binnen en buiten ‘t Groene Sticht. Op deze manier wil ik bronmateriaal verzamelen waar ik later uit kan putten tijdens het maken van het werk. Ook ga ik logeren bij de woongroep op ‘t Groene Sticht. Op deze manier kan ik het beste mijn bronmateriaal verzamelen en alles van dichtbij beleven. Tijdens mijn verblijf zal ik mijn procesontwikkelingen delen op het woonerf. Ik kijk er erg naar uit en ben heel benieuwd wat mijn bevindingen gaan zijn!

Fotografie: Arthur Martin

*Het K.F. Hein Fonds nomineert ieder jaar een aantal eindexamenstudenten van de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht om kans te maken op een participatiefonds. Met deze opdracht wordt een pas afgestudeerde gekoppeld aan een instelling binnen de provincie Utrecht om met een participerende synergie een kunstwerk te realiseren. Het project heeft als doel een beginnend kunstenaar te ondersteunen in zijn verdere ontwikkeling.