Skip Navigation Links

Herinrichting museumtuin laat rijke historie bastion zien

December 2021

Overzichtsfoto van de museumtuin. De graszoden en stalenplantenbakken zijn te zien en een stukje van de meridiaanlijn. De zon schijnt laag door de bomen.
Museumtuin Sonnenborgh, foto: Brechtje van Riel

Na een grote renovatie en weken waarin graafmachines en zand domineerden, ligt de nieuwe bestrating van museumtuin Sonnenborgh er. Prachtig strak, af en toe onderbroken door cortenstalen plantenbakken en graszoden. Met dwars door alles heen de meridiaanlijn van Utrecht, die recht uit de sterrenwacht en de Meridiaanzaal komt én een bijzondere functie in de tuin heeft. De technische fase van de renovatie aan de museumtuin is nu afgerond en laat het rijke verleden van Sonnenborgh zien.

In 2019 en 2020 werden de iconische bastionmuren van Sonnenborgh gerestaureerd en werd de dakbedekking van de sterrenwacht boven op het bastion vervangen. Om de monumentale en kwetsbare muren beter tegen regenwater te beschermen, moest ook het terrein onder handen genomen worden. Dat gaf aanleiding tot herinrichting van de museumtuin én een kans om twee bijzondere functies van Sonnenborgh uit het verleden weer zichtbaar te maken.

Een mooie combinatie van techniek en museale inhoud
In het ontwerp en de beplanting van de tuin van Copijn Landschaparchitecten is terug te zien dat op Sonnenborgh vanaf 1639 de eerste hortus van de Universiteit Utrecht was. De plantenbakken en graszoden die tussen de bestrating geplaatst zijn, refereren aan de inrichting van de oude hortus. En ook de meridiaan die alles doorkruist is een verwijzing naar een historische functie van sterrenwacht Sonnenborgh: hier werd tot begin 20e eeuw de tijd voor de stad Utrecht bepaald aan de hand van de meridiaanlijn. De meridiaan in de tuin fungeert tevens als afvoergoot, een mooie combinatie van techniek en museale inhoud.

De werkzaamheden zijn uitgevoerd door Copijn Landschapsarchitecten in opdracht van eigenaar Stichting K.F. Hein Fonds Monumenten en begeleid door Stadsherstel Utrecht. De restauratie is mede mogelijk gemaakt door het Fonds Erfgoedparels van de Provincie Utrecht.

Camping Sonnenborgh
De komende maanden zal Sonnenborgh verder gaan met de herinrichting van de tuin. Er komt publieksinformatie en beplanting passend bij de gelaagde geschiedenis van Sonnenborgh. De herinrichting wordt mede mogelijk gemaakt door de steun van de deelnemers van de succesvolle crowdfundingsactie ‘Camping Sonnenborgh’, die Sonnenborgh in de zomer hield. Daarnaast verlenen diverse fondsen en partijen hun steun: BPD Cultuurfonds, De Winter-Heijnsius Stichting, Elise Mathilde Fonds, Fentener van Vlissingen Fonds, Gravin van Bylandt Stichting, Hendrik Mullerfonds, K.F. Hein Fonds, Prins Bernhard Cultuurfonds, Stichting Dioraphte, Vrienden van Sonnenborgh.

Man in oranje reflecterende werkkleding legt een stalen afvoerbuis precies in het zand, onder groen strak gespannen draad. Deze draad is de meridiaanlijn die uit de muur komt.
Een grote zak tuinaarde wordt door een hijskraan boven de plantenbakken gehouden. Een man heeft de zak open gesneden met een zaag, links schept een ander persoon de aarde in een kruiwagen.
Tuinman op zijn knieën pakt grasmat aan van andere tuinman. Voor hem ligt een veld half bestrooid met bloembolletjes in de aarde en de andere helft bedekt met gras.
Foto's: André Russcher