In 2020 maken zes kunstenaars/ontwerpers een vlag voor de gevel van het K.F. Hein Fonds. De vijfde vlag is van Nadine van Veldhuizen. Zij werd voorgedragen door Jonathan Straatman. 

Donderdag 13 augustus. Het is heet bij De Nijverheid, een ateliercomplex dat intussen is uitgegroeid tot culturele broedplaats. Jonathan Straatman was een van de oprichters. Samen met Daan Bramer. Beiden zochten een atelier, zo begon het. Inmiddels werken er 40 kunstenaars. In eigen ateliers maar ook samen en aan De Nijverheid als plek. Op het terras duiken steeds meer schilderingen, tekeningen en objecten op. Ook van Nadine van Veldhuizen, die hier sinds april 2018 een atelier heeft. Ze zocht destijds een grote ruimte om te kunnen werken aan een beeld dat ze in opdracht maakte voor een wooncomplex in Amsterdam. Een groot beeld van twee lichamen die zich als yin en yang tot elkaar verhouden. De bewoners waren er niet heel gelukkig mee en wilden slechts een figuur behouden. Een onmogelijke aanpassing voor Van Veldhuizen, die uiteindelijk het werk samen perste tot neutrale rechthoekige blokken die in een stapel terugkeerden in het gebouw. 

Op zoek naar contact

Bovenin de loods van De Nijverheid heeft ze haar werkruimte. Met een cementmolen erin om zelf klei te maken. Met een oude tractorcabine als raam. Met karton waaruit ze figuren snijdt die ze met kunststof invult tot een reliëf. Ook de deuren zijn zo gemaakt: twee grote panelen waarin twee lichamen te herkennen zijn. Enigszins verwrongen, zoals de meeste van haar figuren. Pijn en lijden zijn vaste thema’s, humor en erotiek. Maar ook de fysiek van houdingen fascineert haar. Houdingen van mensen ten opzichte van elkaar. Lichamen die naar elkaar toe neigen, handen die willen aanraken. In de werken met één figuur gaat het meer om een innerlijk proces. Over hoe je jezelf kunt zijn. 

Er staan ook een paar koppen en bustes van klei en kleine beeldjes van ongebakken klei die ze afwerkt met epoxy En fragmenten in glas in lood, een nieuwe techniek die ze zich sinds kort aanleert. Een logisch vervolg op de half transparante reliëfs die ze al maakt van kunststof en karton. Op de vloer ligt de mal voor de vlag. Een tekening van twee figuren die elkaar omhelzen, uitgesneden in karton. Honger naar huid is de titel en het onderwerp. Een thema waar iedereen zich dit jaar wel iets bij voor kan stellen. Aanraken, afstand, liefde. De vlag schreeuwt het straks van de gevel.

Ruimtelijke collages

Ook in het werk Jonathan Straatman speelt het fysieke een rol. Hij bouwt 3D-architectuur collages waarin de ervaring van de ruimte centraal staat. Kleine kruip-door-sluip-door bouwsels waarin je al meteen verdwaalt en geen idee hebt van de omvang van het geheel en op welk punt daarin je je bevindt. Alsof je op reis bent, onderweg. Aan de buitenkant blijkt zo’n werk dan helemaal niet zo groot te zijn als je dacht. Het laat zich van buitenaf niet kennen. In 2016 studeerde hij af aan de HKU met zo’n ruimte. En het K.F. Hein Fonds nodigde hem vervolgens uit voor een participatieproject bij het AZC, waar hij samen met vluchtelingen een wand met kijkdozen bouwde.

Langzaam komt er weer meer ruimte voor zijn eigen werk. De afgelopen jaren ging De Nijverheid voor. Het opbouwen van de plek, zorgen dat alles loopt. Nu kan hij dat meer uit handen gaan geven en weer op het eigen werk focussen. “De droom is dat we een relaxte plek hebben, waar we de huur zo laag mogelijk kunnen houden en mensen zelf actief dingen ondernemen.” De Nijverheid is een community, waarin samen dingen opgepakt worden, iedereen bijdraagt, elkaar helpt en gericht is op concrete oplossingen, uitwisseling en contact. Gericht op verbinding en samen de plek runnen. Met deze zomer voor het eerst elk weekend een vol cultureel programma met muziek, theater en kunst.

Eigenwijs

Voldoende tijd vrij houden voor eigen werk is voor beide kunstenaars een uitdaging. Het evenwicht tussen kunst maken en de rest van de wereld is niet altijd makkelijk te vinden. Er sluipen snel veel regeldingen en baantjes tussen, die het plezier van het maken bedreigen. Het maakproces vraag aandacht en tijd. Voor Van Veldhuizen begint het met heel veel schetsen. Elke schets op een nieuw vel, omdat elke tekening goed kan zijn. Straatman vindt het lastiger te omschrijven hoe het proces verloopt; lezen, research, schetsen en dan groeit er vanzelf iets. “Het is een beetje zoals koken, je proeft en merkt dat er nog iets bij moet.” Steeds meer merken ze wel dat ze hun eigen weg moeten volgen en ruimte moeten maken voor het eigen werk. Zelf kiezen in plaats van afwachten. Eigenwijs durven zijn.

Vijf jaar na haar afstuderen heeft Van Veldhuizen niet veel twijfels meer over haar werk. “In het begin ben je meer bezig met het verantwoorden van je kunstenaarschap, maar nu doe ik gewoon wat ik vet vind en ik weet dat het goed komt.” Straatman droeg haar ook mede daarom voor om een vlag te ontwerpen. “Voor een vlag ligt het misschien voor de hand een illustrator te kiezen. Nadine leek me een goede tegenhanger hierin. Iemand die op het randje gaat zitten.”

Liefde delen

De zwart-wit ontwerptekening voor de vlag is inmiddels vertaald in een kleurrijk reliëf met paars en groen, geel. Fragmenten van lichamen doemen op. Twee figuren die met elkaar een dialoog in vorm en beweging aangaan. “De vlag gaat over honger naar huid, huidhonger, over liefde. Mijn werk gaat vaak over kracht en weerbaarheid om met lastige dingen om te gaan en te blijven genieten. De laatste tijd ben ik meer van: we moeten liefde delen jongens. Deels ook door de situatie waar we inzitten. Je merkt nu hoe belangrijk aanraken is. Ik wil vooral dat als mensen de vlag zien ze zich gesteund voelen in het feit dat iedereen die behoefte aan aanraking heeft en iedereen een beetje eenzamer is in deze tijd. Het is een soort hou vol vlag.”

In 2020 viert de kunstcommissie van het K.F. Hein Fonds het 20-jarig bestaan met zes bijzondere kunstopdrachten. Zes kunstenaars en vormgevers uit de provincie Utrecht worden uitgenodigd een vlag te ontwerpen voor aan de vlaggenmast aan de voorgevel van het pand van het K.F. Hein Fonds, aan de Maliesingel 28 te Utrecht. Vanaf januari is steeds een vlag gedurende twee maanden te zien. Bijzonder: de kunstcommissie selecteert de makers niet zelf, maar vraagt kunstenaars en vormgevers waar het fonds in het verleden mee gewerkt heeft om iemand voor te dragen om de vlag te ontwerpen.

Marjolein Sponselee van Lucy in de Lucht interviewde voor uitLeven! Nadine van Veldhuizen en Jonathan Straatman over de vlag die Nadine ontwierp voor het K.F. Hein Fonds.