Vlinder word je niet zomaar. Je begint als rups, verpopt je, en pas dan ontpop je jezelf tot zo’n hemels mooie fladderaar. Met steun van het K.F. Hein Fonds onderging de vlinderkas van de Botanische Tuinen Utrecht óók een metamorfose. Van een tijdelijke kas transformeerde het tot een permanent onderkomen voor honderden tropische vlinders.

Voorlichter Nick Meijdam vertelt met liefde over de nieuwe kas. ‘We zijn er flink op vooruit gegaan’, zegt hij. ‘Voorheen moesten we onze kas elk jaar afbreken en in het nieuwe seizoen weer opbouwen. Deze kas is permanent. Hierdoor konden we er een vaste tuin in aanleggen waar vlinders, rupsen en hun poppen het hele jaar door verblijven.’

Poppen en morpho’s

Als je de kas inloopt, spoelt de warme lucht direct over je heen. Bontgekleurde vlinders fladderen rond in de lichte ruimte, die vol tropische planten staat. ‘Het is vrij grauw weer vandaag, maar toch licht genoeg voor veel vlinders om zich te tonen’, vertelt Nick. ‘Zo zie je hier al snel tientallen soorten voorbijkomen.’ Rechts staat de poppenkast. Een grote vitrine vol cocons en poppen in allerlei soorten en maten. Ernaast liggen wel tien centimeter lange lichtbruine rupsen uit te buiken op een bananenblad – of wat er nog van over is. ‘Dit worden Uilvlinders, legt Nick uit. ‘Schemeringactieve dagvlinders. Hun rupsen kunnen hele bananenbomen kaalvreten.’

Kleuren en vormen

Een knalblauwe vlinder zwiert met logge vleugelslagen voorbij. Zo groot als een volwassen hand. ‘Een morpho’, weet Nick. ‘Deze imposante vlinders zijn onmisbaar in onze collectie. Maar natuurlijk hebben we nog veel meer in huis; op dit moment makkelijk veertig soorten dag- en nachtvlinders, allemaal uit tropische gebieden. Die komen overigens niet uit het wild, maar worden in de landen van herkomst gekweekt.’ In de kas word je al snel omringd door allerlei vlinders, in de meest wonderlijke kleuren en vormen. En hoe beter je kijkt, hoe meer je er ontdekt. De ene bijna onzichtbaar dankzij slimme schutkleuren, de ander zó bontgekleurd dat je nauwelijks gelooft dat hij echt is.

Kwetsbaar verbond

Ook de planten die je in de kas ziet zijn bijzonder, en ze staan er niet zomaar. ‘Veel planten die je hier ziet, zijn waardplanten van een van onze vlindersoorten. Dit wil zeggen dat ze de plant nodig hebben: om hun eitjes op af te zetten waarna de rupsen van de plant eten. En omgekeerd zijn deze planten voor bestuiving vaak van vlinders afhankelijk.’ Dit kwetsbare verbond tussen vlinders en planten is een van de oorzaken waarom we steeds minder vlinders zien in Nederland, en de rest van de wereld. Triest, en een goede reden om de vlinderkas te steunen en bezoeken. Hier kun je weer even je vlinderhart ophalen, en genieten van de meest spectaculaire vormen en kleuren uit de natuur. Dit jaar is de kas nog tot en met 3 november geopend. Komt dat zien!

Historische verbinding

De Botanische Tuinen van Utrecht zijn door de jaren heen een aantal keer “verkast”. Met de allereerste locatie heeft het K.F. Hein Fonds al vele jaren een nauwe band: het bolwerk Sonnenborgh. Hier kreeg de net opgerichte Universiteit van Utrecht in 1639 haar eerste tuin; een Hortus Medicus, gericht op medicinale planten en kruiden.
Het K.F. Hein Fonds steunde de afgelopen jaren vaker projecten in de Hortus Botanicus, van festivals tot bijenkasten en deze vlinderkas.